گزارش برگزاری کنفرانس ملی-تحقیقی پوهنتون سلام با موضوع مهاجرت افغانها به خارج از کشور؛ عوامل، پیامدها و راه‌حل‌ها
گزارش برگزاری کنفرانس ملی-تحقیقی پوهنتون سلام با موضوع مهاجرت افغانها به خارج از کشور؛ عوامل، پیامدها و راه‌حل‌ها
پوهنتون سلام به تاریخ ۴/۴/۱۴۰۴ هـ.ش، روز چهارشنبه، کنفرانس ملی تحقیقی خویش را تحت عنوان (مهاجرت افغانها به خارج از کشور؛ عوامل، پیامدها و راه‌حل‌ها) با حضور اراکین بلندپایه امارت اسلامی، مسئولین محترم وزارت تحصیلات عالی، اساتید، محققین و محصلان برگزار گردید. شمار اشتراک‌کنندگان در این برنامه به حدود ۶۰۰ تن می‌رسید که این کنفرانس از سوی رسانه‌های محترم کشور بازتاب گسترده‌ای یافت.
مجلس به ساعت یازده قبل از ظهر با تلاوت قرآن کریم توسط محترم قاری صاحب حجت‌الله پشه‌ای آغاز گردید. سپس دکتور مصباح‌الله عبدالباقی، رئیس پوهنتون سلام، مهمانان را خوش آمدید گفته و تدویر چنین برنامه‌های مهم و کشورشمول را برای پوهنتون‌ها حیاتی و ضروری دانست. بعد از آن، محترم استاد ابوبکر مدقق، معاون علمی پوهنتون، به معرفی پوهنتون پرداختند. متعاقباً مهمانان محترم هر یک: شیخ الحدیث و القرآن حافظ حامد حسیب، معین مالی و اداری وزارت محترم تحصیلات عالی کشور؛ شیخ الحدیث و القرآن شهاب‌الدین دلاور، رئیس جمعیت هلال احمر افغانستان و رئیس کمیسیون تماس با افغانان مقیم خارج؛ استاد دکتور سمیع‌الله دانشیار، رئیس پوهنتون سلام-کندز و نماینده اتحادیه پوهنتون‌های خصوصی، به سخنرانی پرداخته و مجلس را از بیانات‌شان مستفید ساختند و مجلس افتتاحیه تا ساعت 1 بعد از ظهر ادامه یافت.
مقالات تحقیقی توسط نویسندگان در دو وقت جداگانه از ساعت 8 صبح تا 11 قبل از ظهر و از ساعت 2 بعد از ظهر تا ساعت 5:00 بعد از ظهر که در سه تالار جداگانه به نام‌های اصحاب کرام مهاجر (مجموعه حضرت بلال حبشی رض، مجموعه حضرت سلمان فارسی رض و مجموعه حضرت صهیب رومی رض) نام‌گذاری شده بود، ارائه گردید. در پایان برنامه، محترم استاد دکتور مصباح‌الله عبدالباقی از حضور گرم مهمانان ابراز قدردانی و تشکری نمودند. سپس الحاج نورالدین عزیزی، وزیر محترم صنعت و تجارت افغانستان، به ایراد سخنرانی پرداختند و ماندن در کشور را از وجیبه های ملی دانسته و ابراز داشت که تنها خود ما میتوانیم که کشور خود مان را آباد نماییم. در پایان، توزیع تقدیرنامه‌ها و تصدیق‌نامه‌ها آغاز و مجلس در نهایت با دعائیه محترم استاد حسبان‌الله متوکل، استاد پوهنتون سلام، خاتمه یافت.
محاور و موضوعات کلیدی کنفرانس قرار ذیل میباشد:
محور اول مهاجرت و پناهنده گی معاصر؛ چیستی مشترکات و تفاوت ها: مقالات مربوط به این محور تفاوت ها میان مهاجرت از دیدگاه شرع و پناهنده گی در فرهنگ معاصر را مورد بحث قرارداده تفاوت های آن را بیان نموده است.
محور دوم اقامت مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی: مقالات وارده درین محور روی سکونت مؤقت یا دائمی در کشورهای غیر اسلامی و حکم آن از منظر شریعت اسلامی تمرکز نموده به بررسی آرای فقهای اسلامی درین مورد پرداخته است که از حرمت مطلق تا جواز مطلق در حالات گوناگون دارای احکام متفاوت بوده و هر کدام دلائل خود را دارند.
محور سوم پس منظر تاریخی مهاجرت ها از افغانستان: این محور بیشتر روی مهاجرتهای علمای فقه اصول حدیث و علوم طبیعی از سرزمینی تمرکز دارد که اکنون به نام افغانستان شناخته میشود روی اسباب این مهاجرتها و پیامدهای مثبت و منفی آن صحبت نموده است.
محور چهارم وضعیت کنونی مهاجران افغان در جهان: این یکی از مهمترین محاور کنفرانس بوده و تمرکز آن آن را روی چیستی وضعیت کنونی مهاجرین افغان در کشورهای همسایه و دول جهان تمرکز دارد مقالات این بخش به بیان وضعیت حقوقی تعلیمی اجتماعی و اقتصادی افغانها در کشورهای مختلف پرداخته روی تأثیر و تأثر متقابل مهاجرین افغان در جوامع مختلف به بحث پرداخته است. این محور مشکلات افغان ها در کشور های همسایه را به طور خاص برجسته می سازد.
محور پنجم: عوامل مهاجرت افغانها طی نیم قرن گذشته: این محور، عامل اساسی مهاجرت های نیم قرن اخیر افغان ها به کشور های دیگر را در اشغال و تجاوز خارجی، اعم از اشغال ده سالۀ شوروی و اشغال ۲۰ سالۀ ایالات متحدۀ امریکا می داند، اما به خاطر فهم تفصیلی عوامل، آنرا به دسته های فرعی ذیل تقسیم می کند.
1. عوامل سیاسی مهاجرت ها که مهم ترین آن را نویسندگان امور ذیل توصیف ﻧﻤوده اند اشغال خارجی، استبداد سیاسی، کودتاها، انحصار حزبی، نبود حاکمیت قانون.
2. دلائل امنیتی مهاجرت افغان ها که مهم ترین آن ترس از مرگ، زندان، جنگ و نبود امنیت جانی، بیان گردیده است.
3. عوامل اجتﻤﺎعی مهاجرت ها که مهم ترین آن در مقالات وارده محدودیت آزادی ها، سلب حقوق آموزشی، نبود عدالت اجتﻤﺎعی، توصیف گردیده است.
4. عوامل اقتصادی و معیشتی مثل فقر، بیکاری، نبود خدمات و فرار سرمایه بیان شده است.
5. جذابیت های زندگی در کشورهای دیگر نیز از عوامل مهاجرت ها شمرده شده است.
محور ششم: تأثیرات و پیامد های مهاجرت ها برای کشور: زیر این عنوان، تأثیرات منفی و مثبت مهاجرت ها بر افغانستان، در چهار محور فرعی ذیل به بررسی گرفته شده است:
1. تأثیرات اقتصادی مثل فرار نیروی متخصص، ضعف بازار داخلی، انتقال سرمایه به خارج.
2. پیامد های اجتﻤﺎعی مثل فروپاشی خانواده ها، تضاد ارزشی، تضعیف یا از دست رفﺘﻦ هویت ملی و دینی.
3. تأثیرات سیاسی مثل فعالیت های مخالف نظام از سوی مهاجران، مانع شدن در مسیر به رسمیت شناخﺘﻦ
4. حکومت.
5. پیامد ها و اثرات امنیتی مثل جذب شدن مهاجران در گروه های مسلح مخالف، بهره برداری استخباراتی از آنان،
6. ایجاد تهدید علیه ثبات کشور.
در این کنفرانس، اساتید محترم از داخل و خارج کشور بیش از ۹۰ مقاله تحقیقی خویش را جهت سهم گیری در کنفرانس به پوهنتون سلام ارسال نموده بودند که پس از ارزیابی و تحکیم توسط کمیته علمی کنفرانس، تعداد ۵۱ مقاله جهت ارائه در کنفرانس ملی پذیرفته شد که شمار دقیق آن قرار ذیل میباشد.
• سه مقاله از کشورهای بیرونی
o ۱ مقاله از پوهنتون پنجاب کشور پاکستان
o ۱ مقاله از پوهنتون بولتون کشور انگلستان
o ۱ مقاله از پوهنتون مجمع آموزش عالی گلستان)
• دو مقاله از اکادمی علوم افغانستان
• ۳۰ مقاله از پوهنتون‌های دولتی افغانستان:
o پوهنتون هرات: ۵ مقاله
o پوهنتون ننگرهار: ۳ مقاله
o پوهنتون کابل: ۱ مقاله
o پوهنتون تعلیم و تربیه کابل: ۱ مقاله
o پوهنتون بادغیس: ۱ مقاله
o پوهنتون پروان: ۱ مقاله
o پوهنتون بامیان: ۱ مقاله
o پوهنتون البیرونی: ۱ مقاله
o پوهنتون تخار: ۱ مقاله
o پوهنتون جوزجان: ۱ مقاله
o پوهنتون لغمان: ۱ مقاله
o موسسه تحصیلات عالی سمنگان: ۲ مقاله
o موسسه تحصیلات عالی فراه: ۱ مقاله
o موسسه تحصیلات عالی ارزگان: ۱ مقاله
o موسسه تحصیلات عالی نیمروز: ۱ مقاله
• ۱۶ مقاله از پوهنتون‌های خصوصی:
o پوهنتون سلام-کابل: ۱۱ مقاله
o پوهنتون سلام-کندز: ۳ مقاله
o پوهنتون غالب-هرات: ۱ مقاله
o پوهنتون رنا: ۱ مقاله
پوهنتون محترم هرات به دلیل اینکه اساتید شان در این کنفرانس علمی اشتراک فعال داشته و بیشتر از 5 مقاله تحقیقی انجام داده اند به عنوان پوهنتون برتر در این کنفرانس شناخته شد.
در این کنفرانس برای وزارت محترم تحصیلات عالی و وزارت محترم مهاجرین و عودت کنندگان جهت همکاری های همه جانبه شان به رسم تشکری شیلد ها عطا گردید و به تمامی اعضای هیئت ژوری، نویسندگان و اشتراک‌کنندگان، از طرف ریاست پوهنتون علاوه بر تشکری، تقدیرنامه‌ها و تصدیق‌نامه‌ها نیز اهدا گردید.
